Zelfbeschadiging

Laatst las ik op internet een stuk tekst van een mede blogger. Zij beschreef in haar blog het hoe en waarom over haar eigen zelfbeschadigende gedrag. Ik stond er van te kijken hoe open zij hier over schreef. Ik vond het ontzettend knap en kwetsbaar, alleen was mijn eerste reactie een fikse schrikreactie, door de manier waarop zij het beschreef.

Zelfbeschadiging, of automutilatie, is een onderwerp waar ik zelf al heel lang over wil schrijven. Het komt al een aantal jaren in mijn leven voor en heeft daardoor een groot deel van mijn leven bepaald. Ik vind het een belangrijk onderwerp om onder ogen te brengen, maar toch is het niet iets waar je, naar mijn idee, ‘zomaar’ even over schrijft.

Ooit ben ik namelijk zelf begonnen met krassen, nadat ik een interview hierover las in een of ander meiden magazine. Ik was toen elf en zat totaal niet lekker in mijn vel. Ik wist niet wat ik met mijzelf aan moest, had een groot minderwaardigheidscomplex en er was vrijwel niemand waarbij ik mij echt kon uiten. Ook het schrijven in mijn dagboek, of het schrijven van gedichten hielp niet voldoende. Dus na het lezen van het artikel dacht ik eigenlijk gelijk: ‘Hmmm… Dat kan ik ook wel eens proberen, misschien dat het mijn helpt.’

Hoewel aan het eind van het interview gemeld werd dat je hier nooit aan zou moeten beginnen, werd de reden hiervan mij niet duidelijk. Sterker nog, mijn nieuwsgierigheid was gewekt. Dit was het begin van mijn jarenlange verslaving…

Van eens in de zoveel tijd werd het al snel twee tot drie, of vier keer per dag. De spanning die ik in situaties opsloeg gooide ik er door middel van het krassen weer uit. Vaak beperkt tot mijn linker arm, maar soms ook op mijn boven benen en in de vakantie, als het moest, op bikini-bedekte plekken. Ik schrijf hierbij ‘als het moest’, want vaak genoeg had ik gewoon lange mouwen aan. Bij 30 graden en opmerkingen zei ik dat ik geen last van de warmte had, dan werd ik wel even voor gek verklaard, maar dat maakte niets uit.

In tegenstelling tot wat veel anderen schrijven, hielp het bij mij wel. Het luchtte op. Na elke situatie lukte het om weer even mijn hoofd te legen. Ook heb ik mij hierover nooit schuldig gevoeld, ik was het immers ooit met goed verstand begonnen. De situaties volgden wel steeds sneller en de drempel om te krassen werd steeds lager, maar dat maakte mij toen niet uit. Toen niet…

Op mijn vijftiende kwam het uit. Nadat ik het een vriendin vertelde via de computer, brak zij in de woonkamer. Haar moeder heeft zonder twijfelen mijn vader gebeld. De situatie die volgde was hels, maar ergens ook een soort van opluchting. Ik, en vooral ook mijn kopzorgen, werden eindelijk eens gezien en serieus genomen.

Ik weet nog dat mijn vader zei: ‘Of het nu waar is, of niet, dit is een roep om hulp en daar moet naar geluisterd worden.’

Het aangeven van alles was inderdaad een roep om hulp. Het krassen zelf voelde voor mij niet als een roep om hulp. Het was meer mijn manier van omgaan met de niet passende situatie waarin ik mij bevond. Een roep om hulp, of niet, dat maakt eigenlijk helemaal niet uit. Wat belangrijker was, is dat hij mij geloofde. Daarna draaide de situatie waarbinnen ik mij toen bevond, vrij snel, 180^o om.

Die vriendin ben ik, tot op de dag van vandaag, nog eeuwig dankbaar. Zij zorgde voor dit keerpunt in mijn leven en die nood was, op dat moment, hoog.

Gelukkig is het bij mij beperkt gebleven tot krassen. Daardoor zijn er niet direct zichtbare littekens achter gebleven. Ergens heb ik hier ook ooit bewust voor gekozen. Ik wilde namelijk niet dat het gezien werd, of dat je het later nog terug kon zien. Dat is fijn, maar het heeft ook een keerzijde. Niet iedereen geloofde namelijk dat dit ooit was gebeurd en in die periode was dat echt heel pijnlijk. Nu maakt het mij eigenlijk weinig meer uit.

Het keerpunt eiste dat ik moest stoppen met krassen. Dit duurde langer dan ik had verwacht voordat ik begon. Mijn idee was altijd: ‘Als het weer goed gaat, dan stop ik er gewoon weer mee.’Praktisch heb ik het, op eigen houtje, binnen anderhalf jaar weten af te bouwen, ik was toen 17.

Hoewel ik dat zelf al best lang vind, had ik mij nog meer vergist in de emotionele nasleep ervan. Ik noem het dan ook niet voor niets een verslaving.

Al die tijd leerde ik mijzelf op deze manier omgaan met de vervelende kanten van het leven. In die tijd had ik mijzelf ook gezondere manieren van coping kunnen leren. Nu moest ik oud gedrag omzetten in nieuw gedrag, zonder dat ik wist welk nieuwe gedrag voor mij zou werken en in een periode die veel spanning met zich mee bracht.

Tijdens het stoppen leerde ik wel iets meer praten en mezelf uiten, maar nooit was het helemaal voldoende. De behoefte om te snijden bleef en ik moest me, vaak genoeg, hevig verzetten tegen mijzelf.

Op mijn achttiende was ik dit zat en koos ik voor psychologische hulp. Die hulp heeft vooral geholpen doordat ik mij kon uiten, en dit nog verder leerde, en dankzij het verwerken van verschillende levensgebeurtenissen. Toch, als ik heel eerlijk moet zijn, nam alleen de frequentie van de behoefte af.

Ook nu, 14 jaar na dat interview, heb ik nog steeds eens in de zoveel tijd behoefte aan het krassen. Het is de reden waarom ik niet meer dan één scherp mes in mijn besteklade heb liggen(, eentje die dagelijks gebruikt wordt en dus 'vies' is). Dat, terwijl ik ondertussen echt andere manieren van uiten heb aangeleerd.

Dat ik terughoudend ben met het schrijven over dit onderwerp heeft niets te maken met een emotionele lading. Daar heb ik namelijk geen last meer van. Wel ben ik bang om anderen/jongeren hiermee te triggeren. Ik weet namelijk hoe ik er zelf mee begonnen ben en het beginnen is makkelijk, maar er weer helemaal vanaf komen is bijna niet mogelijk.

Dat ik er nu wel over schrijf is omdat ik het bespreekbaar wil maken. De openheid hierin is voor mij belangrijker dan de angst en het hierom te laten. Het kan namelijk bij iedereen voorkomen. Ik ben niet dom en van buiten leek ik gelukkig, of op zijn minst tevreden. Het was dan wel rommelig in mijn leven, maar ik ging gewoon naar school en haalde prima cijfers. Als je het niet wist, dan zag je het niet.

Liefs, Deborah