Het geheim achter de glimlach

Woensdag, 31 augustus 2016

Lieve ik,

‘Depressief? Jij? Maar jij lacht juist zo veel!’ ‘Hier hebben we het lachebekkie van de club.’ ‘Ik had nooit gedacht dat jij depressief zou zijn.’ ‘Depressief, hmmm… achter die glimlach van jou gaat dus een hoop schuil.’

Het zijn maar een aantal quotes van een aantal reacties die ik kreeg toe ik voor het eerst open was over mijn depressies. Zoals de laatste reactie weergaf: De depressie was, en is, mijn geheim achter de glimlach.

En, na wat speurwerk op het internet, blijkt dat ik niet de enige ben met dit geheim. Er zijn vele normale, maar ook bekende mensen, acteurs, zangers en zelfs comedianten die stuk voor stuk bekend staan als vrolijk en entertainer, maar tegelijk een zelfde schaduwzijde hebben. Wat is dat toch? Hoe komt het dat er zo veel mensen rondlopen met een depressie terwijl die totaal niet bekend staan als depressief? Dat is een raadsel waar ik het antwoord niet op heb, maar waar ik wel mijn antwoord op kan geven.

Allereerst is het, denk ik, belangrijk te beseffen dat iemand een depressie heeft en niet de depressie is. Het is een ziekte waarmee iemand moet leren omgaan, niet een persoonlijkheid of karakter. Al zijn er natuurlijk wel pessimistische en optimistische personen, dat wil alleen niet zeggen dat elke pessimist ook depressief is en elke optimist niet.

Dat gezegd te hebben komen we aan bij het volgende onderdeel: De ontkenning. Zoals bij elk trauma, doorloopt ook mijn depressie de vijf fasen van verwerking. Deze fasen beginnen bij de ontkenning.

Bij mij komt de ontkenning vaak langs. Zo was hij er toen ik nog niet inzag dat ik ergens last van had. Want ja, iedereen voelt zich toch wel eens minder goed. Ik dacht dat het normaal was dat ik vrijwel altijd ongelukkig was en ik regelmatig geen zin en fut voor de dagelijkse bezigheden had, het niet te hebben over de uitjes en overige activiteiten. Ook dacht ik dat het normaal was dat ik het nut van het leven regelmatig niet meer zag. Daarbij zijn kwetsbaarheden en gevoeligheden nog steeds niet maatschappelijk geaccepteerd. Ik moest sterk zijn en mij niet zo aanstellen, dacht ik. Er was immers toch niets anders met mij dan met anderen?

Geloof me, in deze fase, compleet aan het begin van de eerste depressieve periode in je leven, bestaat helaas de regel dat wat je zelf niet ziet, er ook echt niet is. Heel lastig voor de naasten overigens.

Als je denkt dat dit minder wordt zodra er meerdere depressieve periodes voorkomen, vergeet het maar. De duur van de ontkenning duurt alleen steeds minder lang. Dus ook ik leef op die momenten nog steeds met de glimlach en het standaard antwoord: Het gaat goed.

Na de eerste van de vijf fasen is het nog niet gedaan met de glimlach. Fase 2 bestaat namelijk uit woede en boosheid. En wat is de meest prettige manier om frustraties te uiten? Juist, door humor en te lachen. Natuurlijk lukt het niet altijd, maar de frustraties komen er bij mij nog wel eens uit door middel van sarcastische humor en/of zelfspot. Iets wat niet iedereen kan waarderen, maar ik moet zeggen dat het voor mij wel goed kan opluchten.

Daarna komen fase 3, twijfel en onderhandelen, en fase 4, verdriet. Deze fasen, daar kan ik echt niet omheen, hier is echt geen lol aan te beleven bij mij. Ik noem ze ook wel mijn drama-fasen. Van constante doemscenario’s, overmatige schuldgevoelens tot huilbuien. Naast enkele lachbuien zodra de fases bijna aan hun eind zijn, valt hier weinig te lachen.

Fase 5 staat voor acceptatie en acceptatie betekent bij mij vooruitgang. Ik vind mezelf dan niet meer zielig, maar ik kan bijvoorbeeld voorzichtig een grapje maken over hoe zielig het was dat ik mezelf zielig vond. De realiteit komt weer boven en het besef komt terug. Het besef dat ik alles misschien een héél klein beetje uit zijn verband heb getrokken. Ruimte zat voor humor!

Bij mij lopen al deze fases een beetje door elkaar. Dat komt doordat ik naast de aanwezige periodes, ook bezig ben met het verwerken en accepteren van het feit dat mijn periodes zo vaak wisselen. Daarnaast betekent het snelle wisselen van de periodes, dat ik ook niet altijd in mijn depressie zit. 

Buiten dit alles heb ik soms ook gewoon geen zin in de depressie, het depressieve of de depressieve gedachten. Humor helpt dan tijdelijk even als afleiding.

Ohja, en als ik het nog niet genoemd had, soms leent ook gewoon de situatie er niet naar om de glimlach af te zetten. Want ja, niet iedereen hoeft altijd je ware gezicht te zien.

Liefs, Deborah